Άλλοι πεινάνε κι άλλοι πετάνε τρόφιμα στο παγκόσμιο τραπέζι
Το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού πετά 222 εκατ. τόνους τροφίμων ετησίως, ενώ 870 εκατ. άνθρωποι πέφτουν για ύπνο πεινασμένοι.
Στη μια πλευρά του τραπεζιού τα πιάτα είχαν εξωτικά φρούτα, κρέας, ζυμαρικά, τυρί και ψάρι. Στην άλλη πλευρά, τα πιάτα είχαν από μια χούφτα βρασμένο ρύζι, που σε κάποια συνοδευόταν από λίγα όσπρια και ίσως ένα κομμάτι κοτόπουλο. Δεν είχε σερβιριστεί σε όλους νερό. Οι άνθρωποι της ActionAid θα μπορούσαν να μας έχουν παρουσιάσει ένα πέλαγος από στοιχεία για να καταδείξουν την ανισοκατανομή της τροφής στον κόσμο, όμως η εικόνα του καθημερινού φαγητού ανθρώπων από διαφορετικά σημεία του πλανήτη μετέφερε με δραματική σαφήνεια το μήνυμα. Την ώρα που το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού όχι μόνο έχει πρόσβαση σε υγιεινό, ασφαλές φαγητό, αλλά πετά στα σκουπίδια 222 εκατ. τόνους τροφίμων τον χρόνο, 870 εκατ. άνθρωποι πέφτουν για ύπνο πεινασμένοι. Κάθε χρόνο 500.000 παιδιά τυφλώνονται λόγω έλλειψης βιταμίνης Α, ενώ 2,5 εκατ. παιδιά πεθαίνουν από ασιτία, την κατάσταση δηλαδή που το σώμα αρχίζει να τρώει τον εαυτό του.
Όμως η πείνα δεν είναι μια φυσική καταστροφή, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε κατά τη διάρκεια του ιδιότυπου βιωματικού εργαστηρίου που οργάνωσε χθες η ActionAid, με σκοπό να καταδείξει γιατί κάποια πιάτα παραμένουν άδεια στο παγκόσμιο τραπέζι. Υπολογίζεται ότι ο πλανήτης σήμερα παράγει τροφή αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες του συνόλου του πληθυσμού με 2.720 θερμίδες την ημέρα. (Κατά μέσο όρο ένας άνθρωπος χρειάζεται 1.800 θερμίδες την ημέρα για να ζήσει). Ομως, η αδικία που διέπει το παγκοσμιοποιημένο σύστημα παραγωγής και διανομής τροφίμων κρατά δέσμιους εκατομμύρια ανθρώπους στα όρια της επιβίωσης.
Παραδείγματα
Ενδεικτική είναι η περίπτωση της δανοσουηδικής γαλακτοκομικής εταιρείας Arla, η οποία επειδή χρησιμοποιεί γάλα που επιδοτείται από την Ε.Ε. μπορεί να το εξάγει σε σκόνη στο Μπανγκλαντές σε τιμή χαμηλότερη από την τοπική. Λόγω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αντίθετα, το Μπανγκλαντές δεν μπορεί να εξάγει γάλα στην Ευρώπη. Η Arla έχει μεγαλύτερο κέρδος από τις εξαγωγές της προς τις αναπτυσσόμενες χώρες παρά από την πώληση ακριβών τυριών στη Δανία.
Ακόμα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του ίδιου στρεβλού συστήματος, οι δραματικές επιπτώσεις που έχει επιφέρει στον Τρίτο Κόσμο η ανάπτυξη των βιοκαυσίμων σαν απάντηση στο πετρέλαιο. Καθώς η Ευρώπη δεν διαθέτει τις απαραίτητες εκτάσεις για να καλλιεργήσει τα βιοκαύσιμα που απαιτούνται για τους στόχους που έχει θέσει, μεγάλες εταιρείες στρέφονται στις εύφορες εκτάσεις του αναπτυσσόμενου κόσμου, τις οποίες αποσπούν έναντι ισχνών αντιτίμων. Υπολογίζεται ότι το 40% με 60% της αρπαγής της γης στην Αφρική οφείλεται στα βιοκαύσιμα. Η ποσότητα του καλαμποκιού που χρειάζεται για να γεμίσει το ντεπόζιτο ενός 4x4 θα μπορούσε να θρέψει ένα παιδί για έναν ολόκληρο χρόνο.
Ποιος μπορεί να ξετυλίξει αυτό το κουβάρι; Αναπτυξιακές οργανώσεις όπως η ActionAid επιμένουν ότι όλοι μπορούμε να γίνουμε μέρος της λύσης, πιέζοντας για την αλλαγή πολιτικών που διαιωνίζουν το πρόβλημα: για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας στα τρόφιμα, την επένδυση στη μικρής κλίμακας γεωργία και την ανατροπή των στόχων της Ε.Ε. για τα βιοκαύσιμα. Και φυσικά, ως καταναλωτές, ρόλο που κρύβει τεράστια εξουσία, επιλέγοντας αγαθά και τρόφιμα υπεύθυνα και με κριτήριο τη δικαιοσύνη.
Πηγή: Λίνα Γιάνναρου, Καθημερινή
Το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού πετά 222 εκατ. τόνους τροφίμων ετησίως, ενώ 870 εκατ. άνθρωποι πέφτουν για ύπνο πεινασμένοι.
Στη μια πλευρά του τραπεζιού τα πιάτα είχαν εξωτικά φρούτα, κρέας, ζυμαρικά, τυρί και ψάρι. Στην άλλη πλευρά, τα πιάτα είχαν από μια χούφτα βρασμένο ρύζι, που σε κάποια συνοδευόταν από λίγα όσπρια και ίσως ένα κομμάτι κοτόπουλο. Δεν είχε σερβιριστεί σε όλους νερό. Οι άνθρωποι της ActionAid θα μπορούσαν να μας έχουν παρουσιάσει ένα πέλαγος από στοιχεία για να καταδείξουν την ανισοκατανομή της τροφής στον κόσμο, όμως η εικόνα του καθημερινού φαγητού ανθρώπων από διαφορετικά σημεία του πλανήτη μετέφερε με δραματική σαφήνεια το μήνυμα. Την ώρα που το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού όχι μόνο έχει πρόσβαση σε υγιεινό, ασφαλές φαγητό, αλλά πετά στα σκουπίδια 222 εκατ. τόνους τροφίμων τον χρόνο, 870 εκατ. άνθρωποι πέφτουν για ύπνο πεινασμένοι. Κάθε χρόνο 500.000 παιδιά τυφλώνονται λόγω έλλειψης βιταμίνης Α, ενώ 2,5 εκατ. παιδιά πεθαίνουν από ασιτία, την κατάσταση δηλαδή που το σώμα αρχίζει να τρώει τον εαυτό του.
Όμως η πείνα δεν είναι μια φυσική καταστροφή, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε κατά τη διάρκεια του ιδιότυπου βιωματικού εργαστηρίου που οργάνωσε χθες η ActionAid, με σκοπό να καταδείξει γιατί κάποια πιάτα παραμένουν άδεια στο παγκόσμιο τραπέζι. Υπολογίζεται ότι ο πλανήτης σήμερα παράγει τροφή αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες του συνόλου του πληθυσμού με 2.720 θερμίδες την ημέρα. (Κατά μέσο όρο ένας άνθρωπος χρειάζεται 1.800 θερμίδες την ημέρα για να ζήσει). Ομως, η αδικία που διέπει το παγκοσμιοποιημένο σύστημα παραγωγής και διανομής τροφίμων κρατά δέσμιους εκατομμύρια ανθρώπους στα όρια της επιβίωσης.
Παραδείγματα
Ενδεικτική είναι η περίπτωση της δανοσουηδικής γαλακτοκομικής εταιρείας Arla, η οποία επειδή χρησιμοποιεί γάλα που επιδοτείται από την Ε.Ε. μπορεί να το εξάγει σε σκόνη στο Μπανγκλαντές σε τιμή χαμηλότερη από την τοπική. Λόγω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αντίθετα, το Μπανγκλαντές δεν μπορεί να εξάγει γάλα στην Ευρώπη. Η Arla έχει μεγαλύτερο κέρδος από τις εξαγωγές της προς τις αναπτυσσόμενες χώρες παρά από την πώληση ακριβών τυριών στη Δανία.
Ακόμα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του ίδιου στρεβλού συστήματος, οι δραματικές επιπτώσεις που έχει επιφέρει στον Τρίτο Κόσμο η ανάπτυξη των βιοκαυσίμων σαν απάντηση στο πετρέλαιο. Καθώς η Ευρώπη δεν διαθέτει τις απαραίτητες εκτάσεις για να καλλιεργήσει τα βιοκαύσιμα που απαιτούνται για τους στόχους που έχει θέσει, μεγάλες εταιρείες στρέφονται στις εύφορες εκτάσεις του αναπτυσσόμενου κόσμου, τις οποίες αποσπούν έναντι ισχνών αντιτίμων. Υπολογίζεται ότι το 40% με 60% της αρπαγής της γης στην Αφρική οφείλεται στα βιοκαύσιμα. Η ποσότητα του καλαμποκιού που χρειάζεται για να γεμίσει το ντεπόζιτο ενός 4x4 θα μπορούσε να θρέψει ένα παιδί για έναν ολόκληρο χρόνο.
Ποιος μπορεί να ξετυλίξει αυτό το κουβάρι; Αναπτυξιακές οργανώσεις όπως η ActionAid επιμένουν ότι όλοι μπορούμε να γίνουμε μέρος της λύσης, πιέζοντας για την αλλαγή πολιτικών που διαιωνίζουν το πρόβλημα: για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας στα τρόφιμα, την επένδυση στη μικρής κλίμακας γεωργία και την ανατροπή των στόχων της Ε.Ε. για τα βιοκαύσιμα. Και φυσικά, ως καταναλωτές, ρόλο που κρύβει τεράστια εξουσία, επιλέγοντας αγαθά και τρόφιμα υπεύθυνα και με κριτήριο τη δικαιοσύνη.
Πηγή: Λίνα Γιάνναρου, Καθημερινή
